Programa 2

Programa bikoitz honetan, bi zinemagilek materiak begiarekin duen harremanean pentsatzen dute. Jane Bennettek bere Materia Vibrante: Una ecología Política de las cosas (programako filmetako bati ematen dio izena) lanean esandako hitzek gidatuta egongo balira bezala, film hauek “materia isilaren (horiek, gauzak) eta bizitza dardaratsuaren (gu, izakiak) baldintzetan mundua aztertzeko ohituraren” aurka pentsatzen dute. Ojitos Mentirosos  lanean, Elena Duque Madrilgo kaleetan dabil,  amarruak aurkituz, jauregiko ikuspegi faltsuak, horma soil, lau eta batzuetan leihorik gabekoetan pintatuak. Mural horiek hiriaren kontra agertzen dira, ezerezaren gainean materialki alferrik galdutako aukera bat marraztuz: balkoiak, leihoak, mota guztietako flora eta fauna izatea, kaleetako bizitzan aktiboki parte hartuz. Madrilgo hormen espiritu amarrutsua Duquez jabetzen da eta bere irudietan arrasto faltsuak ereiten ditu, zinemagile batek batzuetan funtzio bera betetzen duela gogoratuz: gauzak landatzen ditu horiek ez dauden lekuetan, edertasuna sartzen du ezer gutxi egoten den lekuetan. Amarru horien bitartez, bere afektuak ere atzematen ditu, hirian berarekin batera dabilen jendea, gauza bera eginez. Halaber, Madril ikus daiteke  Materia Vibrante lanean, nahiz eta ez hori bakarrik. Ikusten denak hiri uniformea ematen du, baina, egiari zor, hainbaten zatien multzo bat da. Poliki-poliki, zati horiek aldatzen hasten dira, jolas optikoek eta inpresio bikoitzek hiria ikusteko modua aldatzen dute, gurekin trikimailu bat partekatzeko: horietan dena da zineman bezain artifiziala. Itxura denez, filmeko lehenengo irudia da horren guztiaren atzean dagoen ideia: zuhaitzez inguratutako arku erromatar moduko bat (agian baso bat). Naturak gizakiarekin duen bizikidetza etsia da, aldaketa erabat itzulezina denean. Kaltea egin ondoren, izaki mota horiek zeruaren eta lurraren aurka nola bizi diren ikusteko garaia da: gizakiak, beren arrastoekin; flora eta fauna, zirrikituetako haien presentziarekin. Edertasuna dago zorigaiztoko elkartze horretan, eta dentsitatea dago ikuspegi harrigarri eta beldurgarri horietan: etxez estalitako mendi bat (edo mendiz estalitako etxe batzuk), eraikin beiraztatuak, inguruko trafikoaren argiek kontrolatutako iturriak. Filmak haustura izugarri eta fantastiko horren arrakalak aztertzen ditu. 

Lucía Salas