Atzera begiradak

Aurkezpena

UHARTEAK

Lehenbizi Uhartea izan zen. Beharbada Arango gizona eta Nanook biltzeko; izan ere, bietan itsasoak inguratutako jendea aukeratu zuen Robert Flahertyk dokumentaleko istorioa kontatzen hasteko. Irlandako kostaldean egin zuen pelikulan, ekaitz bete-betean giza irudia ezabatzen duten uhinek beldurgarriagoa den zerbaiti ematen diote hasiera: zinemako lehen heriotza zurirako iraungipen natural batek irudikatuta dago. Ordudanik, kamerek ez dute etsi eta, irrika geografiko horrekin, uharte urrunenetara bidaiatu dute, urrunekoa gerturatzen eta mugaldeetarako grina biltzen saiatzeko; funtsean, muturreko gizona irudikatzeko.

CHEZ LES BASQUES

Chez les Basques zikloa (euskaraz “euskaldunen etxean” esan nahi du) Punto de Vista jaialdiaren barruan antolatu dugu, eta otsailaren 10etik 15era izango dugu ikusgai, Iruñean. Ziklo horretan Ipar Euskal Herriko bizimoduari buruzko dokumental garrantzitsuak ikusi ahal izango ditugu; Ipar Euskal Herriak Atlantikoa eta Pirinioak ditu muga, eta Baionatik Hendaiarainoko eta Mauletik Donibane Garazirainoko lurrak hartzen ditu. Zinemaren historian, munduko leku gutxik hartu dute, hamarkadaz hamarkada, Iparraldeak adina nazioarteko zinemagile ospetsu; izan ere, zinemagile ugari bertaratu dira Iparraldera, Europako herri zaharrenetako bateko bizimoduaren eta kulturaren erretratua egitera. Gauzak horrela, Chez les Basques zikloko filmen eta bost programen oinarria interes etnografiko hori izango da.
 

MARGARET TAIT

© Gunnie Moberg Archive at Orkney Library & Archive.

Margaret Taitek bere filmak azaltzeko gehien errepikatzen zuen esaldia biziki gustatzen zitzaion Lorcaren ideia bat zen; Lorcak esaten zuen, hain zuzen ere, olerkariak “irudiaren zelatan” egon behar zuela beti. Zinemagile eskoziarrak ondo baino hobeto gauzatu zuen bertso hori, bazekielako ehiza bisual hori ez zela begiekin egin behar, beste leku zehaztugabe eta barru-barrukoago batetik baizik, biriketatik gertu dagoen toki batetik, han sentitzen baita arnasten den bezala filmatzen dela. Hala, ibilbide luzeko arnasa utzi zuen: 32 film labur eta film luze bat.