1. saioa

El andamio / La Bastida
Javier Calvo de Cabrera
Espainia, 2022, 10 min, VHS-tik DCP-ra, koloretan, elkarrizketarik gabe
Zuzendaritza eta muntaketa: Javier Calvo de Cabrera

Mal siglo haya
Luís Lechosa
Espainia, 2022, 38 min, 16mm, koloretan, espainiera
Argazki zuzendaritza eta muntaketa: Luis Lechosa
Soinu diseinua: Pablo Teijón

Etengabe mugitzen diren bi film eskutik doaz saio honetan. Haien ibilerak estu lotuta daude dagoenarekin eta ziurtzat ematen denarekin, desarmatzen dena. Amets ia narkotiko batek ematen dio hasiera El andamio filmari. Sorginkeria batek hartu ote du denak lo dauden etxea? Amildegi baten gisako egoera erregistratzen du kamerak, eta hortik erabateko iluntasunera mugitzen da, barrutik kanporanzko mugimendu bat. Mugimendu arrunt batean, etxetik irteteko mugimenduan, du abiapuntua ideia honek: lo egotea denboratik kanpo egotea bada, iluntasuna espaziotik kanpo egotea da.

Batak desintegratzen duenetik bizi da bestea: Mal siglo haya filma espazio baten –Neilako aintzira glaziarrak, hango pertsonekin, parkeko biztanle iraunkorrekin eta iragankorrekin– eta hainbat denboraren inguruan mugitzen da. Paisaia baten erregistro arin eta analogiko baten gisara hasten da, baina berehala zeharkatzen dute geruza geologikoak bezalakoak diren testuek, bi ahozko tradiziokoak (elezaharren ingurukoa bata eta kantua bestea) eta bi idatzizko tradiziokoak (turismo gida bat eta eskaladari buruzko liburu bat). Mendeak bereizten dituzte erregistratutako hizkera horiek, eta berriz ere irakurtzen dira parke naturalean, amaierarik gabeko txantxa leun baten gisara. Testuek agerian uzten dute, berariaz edo ez, nola aldatu den espazio honekiko harremana; aurkintza, besteak eta han gertatutakoa idaztearen berri ematen dute. Eta etorkizunean nola aldatuko den dute hizpide, munduko klimak Neilako lur honen gainazalean ikusten dena betirako aldatzen duenean.

Lucía Salas