Tótem

Edizioa: Unidad de Montaje Dialéctico

Koprodukzioa: Talipot Studio & General Expenses

Bogotako Zinema Dokumentalaren Nazioarteko Jaialdia 

Estreinaldia Europan

Gidoia, zuzendaritza, edizioa eta fotografia: Unidad de Montaje Dialéctico. Produkzioa: Unidad de Montaje Dialéctico & Pequén Producciones. Koprodukzioa: Talipot Studio & General Expenses. Soinuaren diseinua eta musika: Sinewavelover.

Naturan ez dugu inoiz ezer isolaturik ikusten, baizik eta aurrean, ondoan, azpian edo gainean duen beste zerbaitekin lotua dago gauza bakoitza. Hori zioen Goethek, Eisensteinek aipatua. Totem, Unidad de Montaje Dialéctico izeneko taldearen lana, konexioz egina dago. Irudiaren eta soinuaren artean, iraganaren, orainaren eta etorkizunaren artean, saiakeraren eta narrazioaren artean. Tótem bi ahotsez egindako filma da: ahots bat, Mexikoko bortxazko desagerpenei buruzko saiakera egiten duena (haien istorioa, formak eta kausak), eta beste ahots bat, desagertutako olmeka buru baten bilaketa ibai baten hondoan kontatzen duena. Baina Tótem ez dago hitzez bakarrik egina, irudiz ere egina dago. Irudi horiek ez datoz bat hitzek diotenarekin, eta, hala ere, pixkanaka-pixkanaka bat egiten dute, elkarrengandik urrun eta aldi berean hurbil: txalupa baten hondarretan olmeka buru bat ikusten hasten da gure burua, txori-saldo batean erakunde kriminalen ugalketa ikusten dugu. Une oro, benetan entzuten eta ikusten duguna baino gehiago ikusten eta entzuten ari gara, irudiaren eta soinuaren arteko topaketan zerbait gehiago sortzen baita, zentzu bat eta forma bat. Baina, gainera, filma ez da konformatzen iragana eta oraina deskribatzearekin eta aztertzearekin. Desagertuak aurkitzeko borrokan ari direnen oraina deskribatuz, beste errealitate posible bat proposatzen du. Iragana kontatuz, oraina deskribatuz, etorkizuna proposatzen du.

Pablo García Canga